Gamalt trehus paa Bynesse. - Ivar Aasen-tunet

 

I 1870 reiv dei ned ei høybu paa Brenslom paa Bynesse, altso paa den garden, som fedralandsvenen og stortingsmannen, skrivaren Ingebrigt Knudsøn var fød paa i 1776. Denne bua var bygd av uryd elder rundt tømmer, fælt digert og for det meste av furu, gnaldrande hardt og uskad mest kvar stok; for paa nordsiden laag det eldgamal bordklæding; og ho var paalagt slik, at den eine bordkanten laag under og den andre utanpaa nabofjølom, med hopsneida kantar, for regnslage skuld ifraa vest snudde utanpaa kanten austetter paa veggen; og klædingja var festa ataat stokkom med furunaglar gjorte med knap paa og sette i rad. ^_ Novhoggingja var aldeiles slik som i jutulstugun fraa Uv i Rennebu, no paa musæe her i Nidaros. Men i heile huse fans det ikkje ein einaste spikar, skjønt det var mykje stort: 12 alen langt, 10 alen breidt og kringom 6 alen høgt opunder takufse. Ringvedarne var av furu og gjort berre med øksen av heile tømmerstokkar, kvar stok hova og flaska til eit einaste tjukt bord ^_ 30 tommar breidt! Det var vudu-sløsing, som gjorde mon, det! Sag hadde dei soleids ikkje kjent, i det minste ikkje havt. Den digraste kabben i heile huse var mønsaasen; og naar taktørva og taknevra flektes av, fans det oppaa røste inhogge i mønsaasen nokre forbokstavar, rimelegvis dei, den gardmannen hadde, som i si tid kosta huse op; og det er forvitnelegt aa vita, at den eine bokstaven var K, for av det ser vi, at dette knutnamne i fleire aarhunder har levd paa denne garden. 
Forutan desse forbokstavarne stod gardnamne greidt og fult ut i si ænno levande dativfleirtalsform: (N. N.) Brenslum(Brenslom &dvs; Brensel, Brenseterhusa) og med latinbokstavar aarstale 1514. Huse fylte soleids 300 aar det aare, at grunloven vaar vart fød (i 1814) og var 356 aar gamalt, daa det reives ned.

Bua vart soleids bygd, daa Luther livde, ja ændaa 3 aar føræn han børja med aa reinske Kjørkjelæra; eller: ho var bygd same aare som Sverige tok aat aa rive seg laust ifraa kalmarsamfeste etter fraafalle hans Kong Hans i 1513, daa Kristian den 2den kom paa Kungsstolen i Danmark og Noreg; ho stod soleids under 16 Kongar og hadde i desse 356 aar hiva mang ei vinternat og gjøymt mangt eit høystraa.

No er tømre paa nyt gjort til hus, nemlig sauehus der paa garden; det har soleids kome seg paa sine gamle dagar. Men mønsaasen er nedaatset; for han er no gjort til syll og inskrifta skal desværre vera vækryd av honom.

Nidaros, 4 ^_8 ^_85.

 

O. J. Høyem .